Μάθημα : ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τα πολιτεύματα είναι συστήματα διακυβέρνησης που καθορίζουν τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας μιας πολιτείας. Διακρίνονται κυρίως σε δημοκρατικά, όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, και σε αυταρχικά, όπου η εξουσία συγκεντρώνεται σε λίγα πρόσωπα ή μία αρχή.

Τα δημοκρατικά πολιτεύματα περιλαμβάνουν τη διάκριση μεταξύ προεδρευόμενης και βασιλευόμενης δημοκρατίας, ενώ τα αυταρχικά περιλαμβάνουν δικτατορίες και μοναρχίες.

Η επιλογή πολιτεύματος επηρεάζει την ελευθερία, τα δικαιώματα και τη συμμετοχή των πολιτών.

Τα πολιτεύματα είναι τρόποι οργάνωσης και λειτουργίας της εξουσίας σε ένα κράτος.

Διακρίνονται κυρίως σε:

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

• Άμεση Δημοκρατία: Οι πολίτες συμμετέχουν άμεσα στη λήψη αποφάσεων (π.χ. αρχαία Αθήνα).
• Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία: Οι πολίτες εκλέγουν εκπροσώπους που λαμβάνουν αποφάσεις εκ μέρους τους (π.χ. σύγχρονα κράτη).
• Προεδρική Δημοκρατία: Ο πρόεδρος είναι αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης (π.χ. ΗΠΑ).
• Κοινοβουλευτική Δημοκρατία: Η κυβέρνηση ελέγχεται από το κοινοβούλιο και ο αρχηγός του κράτους έχει συνήθως διακοσμητικό ρόλο (π.χ. Ελλάδα).

ΜΟΝΑΡΧΙΑ

• Απόλυτη Μοναρχία: Ο μονάρχης συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες (π.χ. Σαουδική Αραβία).
• Συνταγματική Μοναρχία: Ο μονάρχης έχει περιορισμένες εξουσίες, σύμφωνα με το σύνταγμα (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο).

ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ

• Αριστοκρατία: Η εξουσία ασκείται από λίγους ευγενείς ή πλούσιους.
• Πλουτοκρατία: Η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των οικονομικά ισχυρών.
• Στρατοκρατία: Η εξουσία ασκείται από στρατιωτικούς.

Υπάρχουν, επίσης, ειδικές μορφές πολιτευμάτων, όπως τα θεοκρατικά καθεστώτα (όπου η εξουσία βασίζεται στη θρησκεία) ή τα δικτατορικά καθεστώτα, που είναι αυταρχικά και επικεντρώνονται σε ένα πρόσωπο ή μια ομάδα.