Μάθημα : Διαγωνισμοί Τέχνης / Μουσεία & Χώροι Τέχνης / Ανακοινώσεις / Ευρετήρια / Λεξικά εικαστικών τεχνών
Κωδικός : 0122010175
0122010175 - ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΠΕ08
Ορισμός
Το ακρόπρωρο & ακρόπλωρο είναι σκαλιστή ή ζωγραφιστή, διακοσμητική παράσταση στην πλώρη των παλαιών (ιστιοφόρων) πλοίων, με γυναικεία μορφή ή φιγούρα γοργόνας. Σκοπός της τοποθέτησής του ήταν να δίνει δύναμη και προστασία στο πλήρωμα του καραβιού, ενώ παράλληλα συμβόλιζε την απόκτηση πλούτου και την αφθονία αγαθών από τα ταξίδια του. Οι ναυτικοί πίστευαν πως ήταν η προσωποποιημένη ψυχή του καραβιού. * Το επίσημο διακριτικό έμβλημα του καραβιού
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Ακρόπλωρο από το Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου ( Φωκίδα)
Ορισμός
Πρόκειται για μικρά τετράγωνα συνήθως κτίσματα της ελληνικής υπαίθρου, από ξερολιθιά*, χαμηλού ύψους μέχρι 2 μέτρα, που το δώμα τους γίνεται με κορμούς δένδρων, καλάμια και αργιλόχωμα έτσι ώστε να διατηρούν στεγανότητα. Σήμερα το δώμα τους κατασκευάζεται με μπετό.
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Το όνομά του προέρχεται εκ του λατινικού metatum, το οποίο σημαίνει στρατιωτικό κατάλυμα. Η οικοδόμησή του ανάγεται από τη βυζαντινή περίοδο για χρήση προσωρινής διαμονής (κατάλυμα) μετακινουμένων στρατιωτών, αγγελιοφόρων, δημοσίων υπαλλήλων καθώς και άλλων επισήμων ή ιδιωτών στις διάφορες πόλεις και χωριά. Έτσι η χρήση του γενικεύθηκε καλύπτοντας και τις ανάγκες κτηνοτρόφων και γεωργών σε απομακρυσμένα σημεία από τα χωριά τους, για προστασία από καιρικές συνθήκες, ανάπαυση και διανυκτέρευση.Το ίδιο συμβαίνει και στις μέρες μας.
Κυριότερες χρήσεις των μιτάτων, εκτός της ξεκούρασης και προστασίας έναντι καιρικών συνθηκών που παρέχουν, είναι η συγκέντρωση σ΄αυτά λιπασμάτων, περιορισμένη φύλαξη συγκομιδής καρπών, ή ως μικρές στάνες για άρμεγμα αιγοπροβάτων και "τυροκομειό". Τα "θολιαστά" μιτάτα είναι ξεχωριστά για το γερό σκαρί τους. Αυτός είναι και ο λόγος που τα κατασκεύασαν σε σκληρές βουνοπλαγιές με δύσκολες καιρικές συνθήκες. Τα μιτάτα συναντόνται κυρίως στις Κυκλάδες και στη Κρήτη, σε όλα τα ορεινά χωριά των νομών Χανίων και Ρεθύμνου, ιδιαίτερα στα χωριά του Ψηλορείτη, των Λευκών Ορέων ακόμα και στις λεγόμενες Χανιώτικες Μαδάρες. Με το όνομα αυτό φέρονται επίσης πολλά τοπωνύμια σε νησιά του Αιγαίου, όπως στην ορεινή Νάξο καθώς και στη Κρήτη. Στο πληθυντικό τα Μιτάτα ή Μητάτα είναι χωριό των Κυθήρων. Χαρακτηριστικό ελληνικό έθιμο είναι να φιλεύεται όποιος επισκέπτης βρεθεί σε μητάτο είτε με ξηρούς καρπούς, είτε με τυροκομικά προϊόντα αν τύχει την ώρα που κτηνοτρόφοι τυροκομούν.
* ξερολιθιά: βρες τον όρο στο γλωσσάρι
Ορισμός
Είναι υπαίθρια ή στεγασμένη υδροκίνητη εγκατάσταση (χωρίς να χρειάζεται χειριστής για την ρύθμισή διότι δεν διαθέτει κανένα μηχανισμό) μόνη της ή σε κτίσμα με νερόμυλο ή και μαντάνι*.
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Χρησιμεύει για την επεξεργασία μάλλινων υφαντών κατά το στάδιο της κατασκευής τους, για να αφρατέψουν και να δέσουν μεταξύ τους τα μάλλινα νήματα ή ακόμη για το ετήσιο πλύσιμό τους. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν ανεστραμμένο κάδο σε σχήμα κόλουρου κώνου με το μεγαλύτερο τμήμα χωμένο μέσα στο έδαφος ώστε η πίεση του νερού να μη δημιουργεί κινδύνους ανοίγματος των τοιχωμάτων. Το νερό έρχεται με ορμή από τον ποταμό και πέφτει με ορμή μέσα στον κάδο. Οι νεροτριβές είναι τα μόνα από τα υδροκίνητα προβιομηχανικά εργαστήρια που εξακολουθούν, εκσυγχρονισμένα πια, να λειτουργούν ιδίως στην Κεντρική και τη Βόρεια Ελλάδα, κυρίως για πλύσιμο.
* μαντάνι το (ουσιαστικό) η μηχανή που κινείται με τεχνητό καταρράχτη και χρησιμοποιείται για την επεξεργασία μάλλινων υφασμάτων και ιδιαίτερα κλινοσκεπασμάτων.
Ορισμός
Τοίχος για την κατασκευή του οποίου έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο πέτρες χωρίς συνδετικό υλικό. Στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικές οι ξερολιθιές στο Αιγιακό χώρο, οι οποίες στηρίζουν αναβαθμίδες κοινώς χαλιά, ή πεζούλες, ή αιμασιές, (που στόχο έχουν την δημιουργία καλλιεργήσιμης γης σε μορφή βαθμίδων μιας πλαγιάς και την προστασία του έδαφος από τη διάβρωση), καθώς χρησιμεύουν ως φράκτες.
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Με την τεχνική αυτή χτίζονται επίσης μικρές γέφυρες και κτίσματα π.χ μιτάτοι*(δες τον όρο στο γλωσσάρι), βαθμιδωτά μονοπάτια κ.λπ. Ως τεχνική συναντάται σε όλο τον κόσμο.
Μπορείς να μάθεις για το Εθνικό Δίκτυο Πτρογέφυρων από την σελίδα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρυνίτσας (Μαγνησία)
Ορισμός
Ονομάζονται τα περίτεχνα διακοσμητικά μοτίβα στις προσόψεις των οικημάτων στο χωριό Πυργί της Χίου, (το «ζωγραφιστό χωριό όπως το αποκαλούν πολλοί).
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Η διακόσμηση της πρόσοψης των οικημάτων γίνεται με γεωμετρικά σχήματα σε μαύρο και άσπρο. Η τεχνική βασίζεται στη μαύρη άμμο του επιχρίσματος, η οποία αφού ασπριστεί με επιμέλεια, ξύνεται ακολουθώντας απλά ή σύνθετα μοτίβα και δίνει μαύρα θέματα πάνω σε λευκό φόντο που θυμίζουν τα ιταλικά graffiti. Η τεχνική αυτή του εξωτερικού στολισμού αγαπήθηκε από τους ντόπιους και για το λόγο αυτό την διατήρησαν ζωντανή μέχρι τις μέρες μας.
Ορισμός
Είναι ιδιόμορφη κατασκευή που συναντάται και στις Κυκλάδες, κυρίως στην Τήνο για την εκτροφή των περιστεριών.
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Περίτεχνα διακοσμημένοι εξωτερικά, είναι κτισμένοι σε μέρη προστατευμένα από τον άνεμο και με ανοιχτό χώρο μπροστά για να ξανοίγονται τα περιστέρια, στις ρεματιές, στις πλαγιές, αλλά πάντα κοντά σε τρεχούμενα νερά και πηγές.
Η κύρια όψη τους είναι στραμμένη προς τη ρεματιά Πολλοί περιστεριώνες έχουν δύο ή τρεις ορόφους ύψος Ο περιστεριώνας είναι σύνθετο κτίριο, καθώς χρησιμοποιείται από τον ιδιοκτήτη ως εξοχική κατοικία, σταύλος, αχυρώνας κλπ.
Η πόρτα εισόδου είναι ξύλινη χωρίς ρωγμές ή σπασίματα για να μην μπαίνουν μέσα οι εχθροί των περιστεριών, όπως τα φίδια, τα ποντίκια και άλλα ζώα αρπακτικά. Το πάνω μέρος των τοίχων είναι χωρισμένο σε μικρά ανοίγματα μικρού μεγέθους για να μπαινοβγαίνουν στο κτίριο τα περιστέρια, τόσο όμως μικρό για να περνάει αποκλειστικά το περιστέρι και όχι άλλα πουλιά, όπως οι κουρούνες. Τα διαζώματα δημιουργούνται με σειρά οριζόντιων πλακών στη κύρια όψη που εξέχουν από την επιφάνεια των τοίχων κατά 0,10 ή 0,15 μ.
Για τα χωρίσματα αυτά, χρησιμοποιείται ντόπια πέτρα, και αναπτυσσόμενα, σχηματίζουντετράγωνα, ρόμβους, τρίγωνα κλπ. Συνδεόμενα μεταξύ τους τα σχήματα αυτά, δηλώνουν τα αρχικά του ονόματος του ιδιοκτήτη, την ημερομηνία κατασκευής, αλλά και διάφορες απεικονίσεις, όπως δένδρα και λουλούδια.
Οι τέσσερις γωνίες του κτιρίου είναι επιπλέον διακοσμημένες με πεσσούς ή κιονίσκους, που στεφανώνονται με σχήματα που θυμίζουν φτερούγες πουλιών ή σκιάχτρα.
Η στέγη είναι επίπεδη, φτιαγμένη από πατημένο αργιλόχωμα.
Η πιο παλιά χρονολογία που μαρτυρείται περιστεριώνας είναι το 1726.
Ορισμός
Οι πέτρινες τοξωτές κατασκευές έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικευμένους επιστήμονες ως μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της αρχιτεκτονικής για τον προβιομηχανικό άνθρωπο και ως τον πρώτο μεγάλο σταθμό στην εξελικτική πορεία της παγκόσμιας γεφυροποιίας.
Κατηγορία
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Μπορείς να μάθεις για το Εθνικό Δίκτυο Πτρογέφυρων από την σελίδα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρυνίτσας (Μαγνησία)