Γιάννης Μόραλης – Για το έργο του
Ο Γιάννης Μόραλης υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Η πλούσια παρακαταθήκη που άφησε στην νεοελληνική τέχνη είναι ανεκτίμητη τόσο στα εικαστικά όσο και σε διδακτικό έργο αφού υπήρξε επί 35 συναπτά έτη καθηγητής της ιστορικής Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών! Επηρέασε καθοριστικά το τοπίο της μεταπολεμικής τέχνης στην Ελλάδα, πετυχαίνοντας στη ζωγραφική του την σύζευξη του κλασικού με το μοντέρνο. Ενδιαφέρθηκε για ποικίλα θέματα, ωστόσο η δημιουργία του στην ρεαλιστική και γεωμετρική της φάση , είναι κατά βάσιν ανθρωποκεντρική με άξονα τον έρωτα και τον θάνατο. Κάτοχος τόσο των παραδοσιακών όσο και των σύγχρονων τεχνικών, ο Μόραλης, όχι μόνο στη ζωγραφική αλλά και στο κεραμικό, το μωσαϊκό και σε άλλα υλικά, δίνει έργα που διακρίνονται για τη ρωμαλεότητα και την εσωτερική τους αλήθεια. Αφετηρίες της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Μόραλη είναι η οπτική πραγματικότητα και καθοριστικό του θέμα η ανθρώπινη μορφή. Σε καμιά όμως περίπτωση δεν περιορίζεται στην εξωτερική ρεαλιστική περιγραφή αλλά, με την έμφαση στο ουσιαστικό και τη σχηματοποίηση, την πληρότητα του σχεδίου και την εσωτερικότητα του χρώματος, αποβλέπει πάντα να φτάσει στον καθοριστικό πυρήνα των θεμάτων του. Προχώρησε στην κατεύθυνση μιας καθαρά προσωπικής μορφοπλαστικής γλώσσας .Στους πιο χαρακτηριστικούς του πίνακες η ανθρώπινη μορφή μεταβάλλεται σε ένα αυστηρό γεωμετρικό σύστημα, το χρώμα διακρίνεται για την καθαρότητα και τη δύναμη υποβολής του, το σύνολο επιβάλλεται με την εσωτερικότητα και την ποιητική πνοή του. Η ζωγραφική του διακρίνεται από μια εσωτερική μνημειακότητα των μορφών και μια εκφραστική αλήθεια που παρασύρουν το θεατή. Με τη λιτότητα και τη σαφήνεια της, τη μορφική πληρότητα και την εσωτερικότητα του χρώματος, την ποιότητα των διατυπώσεων και τον εκφραστικό της πλούτο, η ζωγραφική του Μόραλη μας δίνει μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της νεοελληνικής τέχνης.
Βιογραφικά Στοιχεία
Γεννήθηκε στην Άρτα στις 23 Απριλίου 1916.
Aπό το 1931-1936 σπουδάζει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών με δασκάλους τους Κων.Παρθένη, Ουμβέρτο Αργυρό και Γιάννη Κεφαλληνό.
Εκεί γνωρίζεται με τους μετέπειτα επώνυμους καλλιτέχνες Γ.Τσαρούχη, Χρ.Καπράλο, Ν.Νικολάου, Τάσσο και άλλους.
Το 1937 μεταβαίνει με υποτροφία στη Ρώμη και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους εγκαθίσταται στο Παρίσι για περαιτέρω σπουδές πάνω στα εικαστικά. Με την έναρξη του πολέμου επιστρέφει στην Ελλάδα για να στρατευθεί. Το 1947 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στο προπαρασκευαστικό τμήμα και δέκα χρόνια αργότερα ως καθηγητής με έδρα στην ζωγραφική, όπου παρέμεινε στην θέση αυτή έως το 1983.
Ασχολήθηκε με την χαρακτική ,την κεραμική ,την εικονογράφηση και την σκηνογραφία συνεργαζόμενος με το Εθνικό Θέατρο, Ελληνικό Χορόδραμα και το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Τα έτη 1959-62 σχεδίασε και εκτέλεσε την εγχάρακτη σύνθεση μνημειακών διαστάσεων, στο ξενοδοχείο Χίλτον της Αθήνας.
Πραγματοποίησε σημαντικές ατομικές εκθέσεις ενώ συμμετείχε σε ομαδικές και διεθνείς μεταξύ των οποίων η Μπιενάλε της Βενετίας (1958) και η Μπιενάλε Ταπισερί της Λωζάνης (1965, 1972).
Έλαβε επίσης σημαντικές διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εικονογράφησε ποιητικές συλλογές του Οδ.Ελύτη και του Γ.Σεφέρη ενώ συνδέθηκε στενά και με τον Μάνο Χατζηδάκι. Το 1988 έλαβε χώρα μεγάλη αναδρομική έκθεση των έργων του στην Εθνική Πινακοθήκη, στην οποία δώρησε πολλά από αυτά.
Το 1996 τιμήθηκε με έκθεση που οργανώθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ τιμήθηκε και με εκθέσεις όπως στο Μουσείο Μπενάκη, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης- Θεσσαλονίκη και άλλα μέρη της Ελλάδος.
Το 2018 μετά τον θάνατό του πραγματοποιήθηκε ιδιαίτερα σημαντική αναδρομική έκθεση των έργων του με την συνεργασία μεγάλων φορέων και ιδρυμάτων του πολιτισμού στην Ελλάδα όπως το Μουσείο Μπενάκη, η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη , με την συμπαράσταση της οικογένειας του ζωγράφου.
Ο Γιάννης Μόραλης πέθανε στην Αθήνα στις 20 Δεκεμβρίου 2009.